De vraag stellen is haar niet beantwoorden.
Ik ben nu 60.
Wat ik hartstikke oud vind afgezet tegen hoe ik me voel en tegen hoe ik wil worden gezien.
Maar niet bij benadering oud genoeg om dood te gaan.
Wanneer ik over begraafplaatsen loop ervaar ik iedereen die eerder dood ging als 60 als ’te vroeg’ doodgegaan.
De kinderen, de pubers, de amper twintigjarigen – hun dood is afschuwelijk. Zoveel leven dat niet werd geleefd.
Een tijd terug schreef iemand die ik ken op haar blog over haar overleden moeder: ze was nog zo jong! ze was pas 74!
Mijn eerste reactie (die ik uiteraard voor me hield, een mens is niet op aarde om te kwetsen) was: dat vind ik helemaal niet jong.
Mijn moeder was 46 toen ze dood ging, mijn vader was 66. En ik was niet in de veertig toen ik mijn ouders verloor maar 19 resp. 20 (er was een groot leeftijdsverschil tussen mijn ouders).
De laatste tijd denk ik regelmatig over wat nou oud en wenselijk is.
Ik zie grafstenen voor mensen die 95 werden. En anderen 93 en 98 en 89.
Of ze gelukkig waren staat er natuurlijk niet bij. En als de nabestaanden op de steen zetten dat de overledene enorm wordt gemist kán dat waar zijn maar het hóeft natuurlijk niet.
Ik bedoel: je kunt er moeilijk op zetten “eindelijk is de ouwe zeurkous dood”.
Maar wie zegt me dat een hartstikke oud iemand niet écht oprecht wordt gemist?
Als buitenstaander, bekijker van graven, heb ik vrede met mensen die dood gingen eind tachtig of in de negentig.
Ik denk dat je leven dan wel geleefd moet zijn.
Voor mezelf?
Moeilijk.
Ik herinner me dat mijn grootmoeder rond haar 75ste blijmoedig wel klaar was met leven, toen ze de 80 werd was het blijmoedige er een beetje van af en had ze er echt genoeg van. Wat niet wil zeggen dat ze ongelukkig was. Uiteindelijk stierf ze 8 jaar later waarvan de laatste vijf jaar vooral in het teken stonden van aftakeling. Ze was geen ‘lastig oudje’ en de zorg die ze de laatste jaren nodig had hebben we allemaal met veel liefde geboden maar niemand mist haar echt. Niet omdat ze een last was maar gewoon omdat ze klaar was met leven en gelukkig is gestorven.
Mijn vader was 42 jaar toen hij stierf, ik was toen bijna 9 jaar. We waren allebei nog jong. Mijn moeder was 75 jaar toen ze stierf, ik was toen 36 jaar, had lang voor haar gezorgd met alle liefde maar was opgelucht toen ze stierf. Had een zoon, geen man, een bijna fulltime baan en kon het allemaal niet meer zo goed aan. Na haar dood begon ik me “oud” te voelen.